PANDEMİK TASARIMLAR
COVID-19'un yarattığı pandemiyle herşeyin değiştiği gibi mekan ve nesne odaklı tasarım ürünlerinin kullanım biçimleri de bu süreçte dönüşüme uğradı. Bu dönüşüm ve yaşam alışkanlıklarının değişimi, salgın süreci sonrasında da şimdiye dek süregelen bir takım kalıplaşmış kabullerin yıkılmasına, yeni koşullara uygun standartların belirlenmesine neden oldu.
Toplumsal yaşamda bu kadar kısa sürede, bu kadar köklü değişimlerin meydana çıkmasına neden olan salgın sürecinin, “evrensel tasarım” ilkelerinin yeni anlamlar kazanmasına yol açması kaçınılmaz oldu.
Her hangi bir ayrım gözetmeksizin tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını, bu tür öngörülemez durumlarda hepimizin ne denli “eşit” olduğunu bir kez daha hatırlattı ve böylece “Evrensel tasarımın bir lüks değil, yaşamsal fonksiyonları gerçekleştirebilmek için bir gereklilik olduğu açıkça ortaya konuldu.
Birey, toplumsal işbölümü sayesinde hizmet olarak aldığı birçok eylemi profesyonel bir bilgisi, eğitimi olmadığı halde kendi imkânlarıyla karşılamak zorunda kaldı.
EVRENSEL İLKELER
1.İLKE: Eşitlikçi kullanım
-
Normal koşullarda konut içi kimi eylemleri yardım alarak gerçekleştiriyorken, bu süreçte bireysellik ve kişinin kendi kendine yetebilmesi önem kazanmıştır.
-
Mekân ve obje tasarımı yapılırken her yaş ve fiziksel yeterlilikte bireyin kullanımına uygun olmasına özen gösterilmelidir.
2.İLKE: Esnek kullanım
-
Bu ilke, tasarımın farklı kullanım biçimlerine ve hızlarına olanak sağlaması, farklı bireysel tercih ve yetenekleri geniş bir yelpazede barındırmasını ifade etmektedir.
3.İLKE: Basit ve sezgisel kullanım
-
Tasarımın kullanıcının deneyimine, bilgisine, dil becerisine seviyesine bakılmaksızın kolay anlaşılabilir olmasını ifade etmektedir.
4.İLKE: Algılanabilir bilgi
-
Korona koşullarına göre yeniden yorumlanan sokak tabelaları, kamusal alanlarda çeşitli sınırlamaları ve mekânsal tanımlamalarını kolaylaştıran şerit ve bant tasarımları, kitlesel farkındalığı ve insanların iyi hissetmelerini destekleyecek afiş çalışmaları, işlevsel sonuçlar ortaya koydu.
-
Söz konusu bilgilendirmeler; sesli uyarılar, betimlemeler, basit grafik anlatımlar, okunması kolay yazılı materyallerle desteklenmeli ve bilgininin anlaşılabilirliği üst seviyede tutulmalıdır.
5.İLKE: Hata toleransı
-
Tasarımın, tehlikeli durumları ve istenmeyen eylemlerin olumsuz sonuçlarını minimuma indirebilmesini ifade etmektedir.
6.İLKE: Düşük fiziksel güç kullanımı
-
Tasarımın etkili, rahat bir şekilde ve minimum yorgunluk ile kullanılabilir olması, zorlanmayı en aza indirmesini ifade etmektedir
7.İLKE: Yaklaşım ve kullanım için yeterli alan
-
Sosyal mesafe