Nedir bu Pandemi ?
incelenebilir kaynaklar
Covid-19 Sözlüğü- Sağlık Bakanlığı
Covid-19 Sözlüğü- Sağlık Bakanlığı
Searching Covid-19
Google Trends Arama Verileri
Ege Mimarlık Temas Atölyeleri-Kent Bileşenleri
SAĞLIK
pandemi.
eski yunanca’da pan(tüm)+demos(insanlar)
bir kıta hatta tüm dünya yüzeyi gibi çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara (epidemilere) verilen genel addır.
+ HIV-AIDS
+ COVID-19
(devam eden pandemiler)
Kaynak: Vikipedi, Özgür Ansiklopedi
epidemi.
eski yunanca’da epi(üzerinde)+demos(insanlar)
bir hastalığın bir bölgede, bir toplumda veya bir grup insanda beklenenden daha fazla görülmesi; salgın.
Kaynak: Euronews
coronavirus
koronavirüs.
tek zincirli RNA’ya sahip, zarflı, yüzeyinde protein çıkıntıları olan büyük virüs ailesi.
+ MERS
+ SARS
+ COVID-19
(sebep oldukları şiddetli hastalıklar )
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
ilk olarak Çin’in Wuhan şehrinde 2019 yılı aralık ayının sonlarında ortaya çıkan, bulaştığı kişilerde ateş, öksürük, nefes darlığı gibi belirtilere neden olan hastalık; yeni koronavirüs hastalığı.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
COVID-19
KOVİD-19.
SOSYAL HAYAT
izolasyon.
bir hastalığın yayılmasını önlemek için hasta insanların sağlıklı insanlardan ayrı bir yerde tutulması; tecrit.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
karantina.
( kelime 17.yy’da italya’da veba salgınına karşı gemilerin tecrit süresi 40 gün: quarantino olarak kullanılmış ve zamanla değişime uğramıştır.)
bulaşıcı bir hastalığın yaygın olduğu bir yer veya bölgeden gelen kişi, gemi, mal veya hayvanların geçici olarak bir yerde tutulup gözlemlenmesi biçiminde uygulanan sağlık önlemi.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
kendi kendine karantina.
etkeni bulaştırma riski olan kişinin olası bulaşmayı engellemek için kendini belirli bir süre insanlarla temastan uzak tutması; ev izolasyonu, self-karantina.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
sosyal mesafe.
hastalık etkeninin bulaşmasının engellenmesi için kişilerin fiziksel olarak buluşmasını azaltması, bir arada bulunulan ortamlarda 1,5 metrelik fiziksel mesafenin korunması ve temasın azaltılmasını içeren tutum ve davranışlar.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
HES kodu.
HES (hayat eve sığar) kodu, kontrollü sosyal hayat kapsamında, ulaşım ya da ziyaret gibi işlemlerde kurumlarla ve kişilerle, Covid-19 hastalığı açısından herhangi bir risk taşıyıp taşımadığınızın paylaşıldığı bir koddur.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Hayat Eve Sığar Uygulaması
fiziksel mesafe.
damlacık yoluyla bulaşan enfeksiyona yakalanmamak veya enfeksiyon bulaştırmamak için iki kişinin arasında bulunması gereken en az
1,5 metrelik mesafe.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
kontrollü
sosyal hayat.
Türkiye’de COVID-19 ile mücadelenin ikinci dönemi için belirlenen strateji. maske takmak, el hijyenini sağlamak ve 1,5 metrelik sosyal mesafe kuralına uymak stratejinin kurallarındandır.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
sosyal müdahale.
bir salgının yayılmasını yavaşlatmak veya etkisini azaltmak amacıyla kamu otoriteleri tarafından alınan kararlar doğrultusunda uygulanan sokağa çıkma yasağı, maske takma zorunluluğu gibi kısıtlama ve düzenlemeler.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
MEKAN
pandemi hastanesi.
pandemiye neden olan hastalığı taşıyanların tedavisi için özel olarak görevlendirilmiş ve organize edilmiş yataklı sağlık kuruluşu.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
sahra hastanesi.
hastaların daha donanımlı bir hastaneye taşınmadan önce yerinde müdahale gördükleri geçici hastane ya da mobil sağlık birimidir. bu terim ilk olarak askeri tıpta kullanılmış, daha sonra felaket ve benzeri ciddi sivil durumlarda da kullanılmaya başlanmıştır
Kaynak: Sağlık Bakanlığı-Covid-19 sözlüğü
KYK yurdu.
üniversite öğrencilerinin barınma mekanı iken uzaktan eğitime geçilmesi ile pandemi süresince salgının kontrol altına alınması için; yurtdışından gelen, temaslı, bulaş riski olan ve karantina kurallarını ihlal eden kişilerin karantinaya alındığı karantina mekanları olarak değerlendirilmişlerdir.
ateş kontrol-
dezenfekte noktası
kamusal mekanların giriş noktalarında bulaş güvenliği sağlanması amacıyla ateş ölçümü, el dezenfekte noktası, dezenfekte kabini gibi kontrollü geçiş noktaları.
uzaktan
çalışma.
evden çalışma, mobil iş, uzaktan çalışma ve esnek bir işyeri bir istihdam düzenlemesidir. çalışanlar, ofis, antrepo veya mağaza gibi merkezi bir iş yerine git gel yapmaz. çalışma saatleri özgürdür. pandemi süresince dijital platformlarda çalışma olanağı uygun olanların tercihi olmuştur.
Kaynak: Vikipedi, Özgür Ansiklopedi
uzaktan eğitim.
öğrenenlerin zaman ve mekan bağlamında birbirlerinden ve öğrenme kaynaklarından uzak olduğu eğitim modelidir. pandemi süresince çeşitli eğitim kurumları dijital platformlarda online eğitime geçmiştir.
Kaynak: Vikipedi, Özgür Ansiklopedi
uzaktan buluşma.
kişilerin çeşitli amaçlar için birbirlerinden uzakta, farklı mekanlardan bir araya gelebildiği buluşmalardır. pandemi süresince toplantılar, atölyeler, canlı yayınlar, bayram ziyaretleri gibi çeşitli buluşmalar dijital platformlar üzerinden gerçekleştirilmiştir.
evde kal.
bulaş riskini azaltmak, salgını kontrol altına almak, için sunulan öneridir. çeşitli sokağa çıkma kısıtlamaları ve yasaklamalar ile sosyal izolasyonu sağlamak amaçlanmıştır.
ev.
pandemi süresince barınma işlevine ek yeni işlevler eklenmiştir sosyal izolasyon, karantina mekanı, uzaktan eğitim ile okul, uzaktan çalışma ile ofis olması gibi.
dijital
mobil alışveriş.
internet ortamından, temassız veya mobil alışveriş noktaları gibi bulaş riskini azaltan noktalardan yapılan alışveriş çeşitidir. kısıtlamalarla birlikte artan kargo ile alışveriş, mobil-seyyar fırın ve manavlar örnek olarak verilebilir.
hijyen alanı.
bulaş riskini azaltmak için dışarıyla teması olup eve giren ürünlerin bekletilip, temizlendiği alanlar.
balkon-teras.
kamusal alan(sokak) ile özel alan(ev) eşiğinde bulunan
evde kalma sürecinde izole olurken sosyalleşebildiğimiz, kent ile ilişki kurabildiğimiz yarı açık-açık alanlar.